نویسنده صنایع مدرن 
اینترنت اشیا صنعتی (Industrial Internet of Things – IIoT ) به گسترش و استفاده از اینترنت در بخشها و واحدهای صنعتی اشاره دارد. این تکنولوژی با تمرکز بر ارتباط ماشین با ماشین و با استفاده از تجزیه و تحلیل دادههای بزرگ و فرایند یادگیری ماشین سعی میکند که کارایی صنایع را افزایش دهد. شرکتهای صنعتی میتوانند از اینترنت اشیا در رباتها، تجهیزات صنعتی بزرگ و ماشینهای هوشمند استفاده کنند.
اینترنت اشیا در چند سال اخیر به عنوان یکی از مهمترین بحثها در فناوری و تکنولوژی تعریف شده است. با این حال در سالهای اخیر استفاده از اینترنت اشیا در بخشهای صنعتی یا همان IIoT به شدت مورد توجه قرار گرفته است. استفاده از اینترنت در دستگاههای صنعتی برای انجام کارهای فیزیکی، فرآیندی است که بخشهای صنعتی کارخانهها و صنایع را از کارگاههای سنتی جدا میکند. این سیستم از یک شبکه عملیاتی، سیستم کنترل صنعتی، رابطهای هوشمند ماشین – انسان، سیستمهای کنترل نظارت، سیستمهای دستیابی به دادهها، تجزیه و تحلیل دادههای بزرگ و سیستمهای کنترل کننده مدار منطقی تشکیل شده است.
همبستگی تکنولوژیهای IT و OT در اتوماسیون های صنعتی باعث بهینه شدن زنجیره تأمین و تدارکات در کارخانهها شده و صنایع را بهینهتر میکند. در نتیجه نظارت و کنترل زیر ساختهای فیزیکی در کارخانهها و صنایع، مزارع کشاورزی، موسسههای حمل و نقل و باربری و غیره بسیار آسانتر میشود. این کار با استفاده از حسگر ها، سنسورها، محرکهای هوشمند و سامانههای اینترنتی و دادههای معتبر انجام می گیرد.
انقلاب صنعتی چهارم
کارشناسان بر این باور هستند که انقلاب صنعتی چهارم با استفاده از اینترنت اشیا صنعتی (Industrial Internet of Things – IIoT ) انجام میشود. در این فرایند سیستمهای فیزیکی و فرآیندهای تولید به کمک تجزیه و تحلیل دادههای بزرگ تغییر شکل داده و از حالت سنتی و نیاز به انسان، به حالت پیشرفته و مدرن تبدیل میشوند. در این حالت ماشینها و ادوات صنعتی با استفاده از دادهها، دستگاههای هوشمند، سیستمهای نرمافزاری و هوش مصنوعی اقدام به یادگیری فعالیتها کرده و به صورت خودکار فرآیندهای صنعتی و تولیدی خود را انجام میدهند.
دادهها در این فرایند بدون نیاز به حسگرها، سنسورها و سایر منابع اطلاعاتی در زیرساختهای صنعتی کمک میکنند تا فرایندها و وظایف خود را به بهترین شکل ممکن انجام دهند. این فرایند در انقلاب های صنعتی پیشین ممکن نبود. با استفاده از سیستم اینترنت اشیا صنعتی اکوسیستم کارخانجات و صنایع در شهرهای مختلف به هم متصل میشوند و فرایند یکپارچه سازی تولید به بهترین شکل ممکن انجام میشود.
استفاده از اینترنت اشیا صنعتی چه کمکی به صنایع میکند؟
استفاده از اینترنت اشیا صنعتی باعث میشود که در میان دستگاهها و ماشین آلات، دادههای مختلف در جریان باشد. در نتیجه به صاحبان این صنایع این امکان را میدهد که خطاها و ناکارآمدی ماشین آلات را در زنجیره تولید و تأمین کالاها شناسایی کرده و خیلی سریع برای برطرف کردن آنها اقدام میکنند. در این صورت کارایی صنایع بیشتر شده و بهرهوری آنها بیشتر میشود و در نتیجه فشارهای مالی در زمینه تولید به شدت کاهش پیدا میکند.
یکپارچه سازی صنایع با استفاده از اینترنت اشیا صنعتی میتواند فرآیند تولید را بهینهتر کند، در نتیجه خرابیها در صنایع کمتر رخ داده و فرآیندهای نگهداری ماشین آلات بهینه میشود. همین امر باعث کاهش هزینههای سربار و تعمیر ماشین آلات شده و باعث میشود که خط تولید کارخانهها منظمتر و بهتر فعالیت کنند. نتیجه استفاده از این فناوری برای صاحبان کسبوکارها بهرهوری بیشتر از ماشین آلات بوده و به معنی تولید بیشتر و باکیفیتتر محصولات و کاهش هزینهها است. این فرآیند باعث کسب درآمد بیشتر برای صاحبان صنایع میشود.
چالشهای امنیتی در استفاده از اینترنت اشیا در صنایع به چه صورت است؟
در این خصوص باید به این نکته دقت کرد که در صنایع فعلی عموماً کارها توسط ماشین آلات و با دخالت مستقیم انسانها انجام میشود در نتیجه خطای انسانی در تولید وجود دارد. همچنین کار کردن با برخی از ماشین آلات نیازمند فعالیت مستقیم کارگران با آنها است که بحث ضریب ایمنی در کارگاه ها را به دنبال دارد. استفاده از اینترنت اشیا باعث میشود که خطاهای انسانی به شدت کاهش پیدا کند چرا که ماشین ها بر اساس دادههای تحلیل شده و دادهکاوی شده تصمیم گیری میکنند. همچنین به دلیل اینکه از رباتها و سامانه های هوشمند استفاده میشود در نتیجه بحث ایمنی در کارخانهها و صنایع برای حفاظت از جان کارگران کاهش پیدا میکند؛ نکته و چالش مهم در این خصوص استفاده از اینترنت برای این فناوری است که چالش هایی را برای آن به وجود آورده است.
در این خصوص باید سه زمینه مورد توجه قرار گیرد: در دسترس بودن، مقیاس پذیر بودن و امنیت. در دسترس بودن و مقیاس پذیری از قبل در صنایع پیاده سازی شده و یکی از بخشهای مهم در فعالیتهای صنعتی امروزی است. بحث امنیت در اینترنت اشیا صنعتی در سال های اخیر به شدت مورد توجه قرار گرفته است. چرا که گسترش استفاده از وسایل و ابزارهای هوشمند باعث آسیب پذیری امنیتی و نگرانی صاحبان کارگاهها شده است. مسئولیت راه اندازی و استفاده از دستگاههای هوشمند متصل به اینترنت اشیا صنعتی بر عهده صاحبان صنایع است اما بحث امنیت اینترنت در حوزه اختیاری آنها نیست و در نتیجه دولتها و شرکتهای ارائه دهنده خدمات اینترنت باید در این زمینه تمهیدات امنیتی لازم را انجام دهند. در واقع صاحبان مشاغل این دغدغه را دارند که با توجه به حضور اینترنت در فرایند اینترنت اشیا صنعتی مشکل امنیت ماشین آلات و بحث های خرابکاری به شدت باید مورد توجه قرار گیرد.
امنیت سایبری فرایند است که دولت ها در حال فعالیت روی آن هستند. هک و دسترسی به ابزارها و ماشین آلات در صنایع به این معناست که آنها در معرض دسترسی و خاموش شدن هستند. این عمل هم معنی توقف تولید و ضرر و زیان هنگفت به کارخانهها و صنایع است.
بحث مهم دیگر در زمینه امنیت در اینترنت اشیا صنعتی مربوط به دادههای استفاده شده است. در این خصوص باید فرایند اتصال و ارسال دادهها در بستری امن انجام شود. دادههای صنعتی به عنوان حریم خصوصی شناخته میشوند و تعرض به آنها جرم و غیر قانونی است. دادهها همچنین باید در سرورهای خاص و در مکانهای امن به صورت رمزنگاری شده ذخیره شوند. تا جایی که امکان دارد دادههای شخصی صنایع و دادههای صنعتی باید از هم جدا شوند. اطلاعات مربوط به کارمندان باید در سرورهای جداگانه ذخیره شده و اطلاعات و دادههای مربوط به ماشین آلات و ابزارها و سیستم های اینترنت اشیا صنعتی باید در سرورهای جداگانه ذخیره شوند
